Bhaskara Satakam
భాస్కర శతకం
1 |
ఒరిగిన వేళ నెంతటి ఘనుండును దన్నొక రొక్క నేర్పుతో నగపడి ప్రోదిసేయక తనంతట బల్మికిరాడు నిక్కమే; జగమున నగ్నియైనఁ గడు సన్నగిలంబడియున్న, నింధనం బెగయెఁగ ద్రోచి యూదక మఱెట్లు రవుల్కొన నేర్చు భాస్కరా! |చ| |
2 |
చదువది యెంత గల్గిన రసజ్ఞత యించుక చాలకున్న నా చదువు నిరర్థకంబు, గుణ సంయుతులెవ్వరు మెచ్చ రెచ్చటం; బదనుగ మంచికూర నలపాకము చేసిననైన నందు నిం పొదవెడొ నుప్పు లేక రుచి పుట్టఁగ నేర్చు నటయ్య భాస్కరా! |చ| |
3 |
తెలియని కార్యమెల్లఁ గడతేర్చుట కొక్క వివేకి చేకొనన్ వలయు నటైన దిద్దు కొనవచ్చు ప్రయోజన మాంద్య మేమియుం గలగదు; ఫాలమందుఁ దిలకం బిడు నప్పుడు చేత నద్దముం గలిగిన చక్కఁ జేసికొను గాదె నరుండది చూచి భాస్కరా! |చం| |
4 |
ఉరుగుణవంతుఁ డొండు తనకొండపకారము సేయునప్పుడుం బరహితమే యొనర్చు నొక పట్టున నైనను గీడుఁ జేయఁ గా నెఱుఁగడు నిక్కమే కద; యదెట్లనఁ గవ్వము బట్టి యెంతయున్ దరువఁగఁ జొచ్చినం బెరుఁగు తాలిమి నీయదె వెన్న, భాస్కరా! |చ| |
5 |
బలయుతుఁ డైన వేళ నిజ బంధుఁడు తోడ్పడుఁ గాని యాతఁడే బలము తొలంగెనేని తన పాలిటి శత్రు; వదెట్లు పూర్ణుఁడై జ్వలనుఁడు కానఁ గాల్చు తఱి సఖ్యముఁ జూపును వాయుదేవుఁడా బలియుఁడు సూక్ష్మదీపమగు పట్టున నార్పదె గాలి భాస్కరా! |చ| |
6 |
సన్నుత కార్య దక్షుడొకచాయ నిజప్రభ యప్రకాశమై యున్నపుడైన లోకులకు నొండొక మేలొపరించు; సత్వ సం పన్నుడు భీముడా ద్విజుల ప్రాణము కావడే ఏకచక్రమం దెన్నికగా బకాసురుని నేపున రూపడఁగించి భాస్కరా! |ఉ| |
7 |
పూరిత సద్గుణంబు గల పుణ్యున కించుక రూప సంపదల్ దూరములైన వాని యెడ దొడ్డగ చూతురు బుద్ధిమంతు లె ట్లారయ; గొగ్గులైన మఱి యందుల మాధురి చూచి కాదె ఖ ర్జూర ఫలంబులన్ ప్రియము చొప్పడ లోకులు గొంట భాస్కరా! || |
8 |
దక్షుడు లేని యింటికిఁ బదార్థము వేఱొక చోటనుండి వే లక్షలు వచ్చుచుండినఁ బలాయనమై చనుఁ, గల్ల గాదు, ప్ర త్యక్షము; వాగులున్ వరదలన్నియు వచ్చిన నీరు నిల్చునే అక్షయమైన గండి తెగినట్టి తటాకములోన భాస్కరా! |ఉ| |
9 |
తనకు ఫలంబు లేదని యెదం దలపోయఁడు కీర్తి గోరు నా ఘన గుణశాలి లోకహిత కార్యము మిక్కిలి భారమైన మే లనుకొని పూను; శేషుఁడు సహస్ర ముఖంబుల గాలి గ్రోలి; తా ననిశము మోవఁడే మఱి మహాభరమైన ధరిత్రి భాస్కరా! |చ| |
10 |
ఊరక సజ్జనుండొదిగి యుండిననైన, దురాత్మకుండు ని ష్కారణ మోర్వలేక యపకారము చేయుట వాని విద్యగా; చీరలు నూరు అంకములు చేసెడివైనను బెట్టెనుండగాఁ జేరి చినింగిపోఁ గొఱుకు చింమట కేమి ఫలంబు భాస్కరా! |ఉ| |